Vrste pomoći za žrtve trgovine ljudima

Program ASTRA SOS telefon i direktna pomoć žrtvama trgovine ljudima počeo je sa radom sredinom februara 2002. godine, otvaranjem prve, i još uvek jedine, SOS linije u Srbiji specijalizovane za problem trgovine ljudima.

Telefon ima dvostruku namenu: pružanje preventivno-edukativnih informacija (omogućava informisanje o problemu trgovine ljudima, bezbednim načinima migracije i legalnog rada u inostranstvu) i ostvarivanje direktnog kontakta radi pružanja podrške i pomoći (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima i njihovim porodicama, osobama koje se nalaze u lancu trgovine ljudima ili su iz njega izašle bez adekvatne psiho-socijalne pomoći.

OBLICI POMOĆI DOSTUPNI ASTRINIM KLIJENTIMA I (POTENCIJALNIM) ŽRTVAMA TRGOVINE LJUDIMA SU:

– Informacije o vidovima podrške i pomoći koji postoje u Republici Srbiji i inostranstvu, kao i kontakti organizacija koje se bave problemom trgovine ljudima i direktnim radom sa (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima;

– Pravna pomoć tj. potpuno informisanje u vezi sa statusom, pravima i relevantnim zakonskim procedurama, kao i obezbeđivanje pravnog zastupnika žrtvama trgovine ljudima u sudskom postupku;

– Psihološko savetovanje i/ili psihoterapija

– Medicinska pomoć

– Podrška i praćenje kroz institucionalne procedure i asistencija u ostvarivanju njihovih ljudskih i građanskih prava (pribavljanje ličnih dokumenata, pomoć radi ostvarivanje dečijih dodataka, socijalne pomoći);

– Dugoročna pomoć u procesu (re)integracije i socijalne inkluzije;

– Obezbeđivanja transporta;

– Pomoć pri repatrijaciji (povratku u zemlju porekla);

– Ukoliko je klijent/kinja ASTRE osoba stranog državljanstva i ne razume srpski jezik, obezbeđuju se usluge prevodioca.

ASTRA MOBILNI TIM

ASTRA Mobilni tim oformljen je za realizaciju terenskih akcija od trenutka identifikacije žrtava trgovine ljudima, kroz period oporavka pa sve do njihove (re)integracije i pune socijalne inkluzije. Kroz aktivnosti Mobilnog tima, ASTRA pruža tehničku podršku i obezbeđuje transport u okviru pružanja različitih vidova pomoći (pravne, medicinske, psihološke…), kao i pomoć pri repatrijaciji (povratku u zemlju porekla) i transport do prebivališta.

Terenske akcije ASTRA Mobilni tim sprovodi u cilju:
– praćenja klijentkinja i klijenata kroz institucije i organizacije (a u okviru pružanja osnovnih vidova pomoći);

– održavanja kontakta sa klijentkinjama i klijenatima u vidu kućnih poseta, posebno onima koji ne žive u Beogradu;

– ostvarivanja ličnog kontakta sa rođacima žrtava trgovine ljudima (u vezi sa preuzimanjem različite dokumentacije, fotografija i sl.);

Praksa je pokazala da je klijentkinjama i klijenatima mnogo lakše da se obrate ASTRI nego zvaničnim institucijama, pa je stoga njihovo praćenje kroz institucije kao što su centri za socijalni rad, sud, opštine, policija, zdravstvene ustanove i sl. jedna od osnovnih vrsta pomoći, čiji je cilj psiho-socijalna podrška, prevazilaženje administrativnih prepreka u ostvarivanju njihovih osnovnih ljudskih prava, kao i prevencija sekundarne viktimizacije žrtava.

PRAVNA POMOĆ

ASTRA svojim klijentkinjama/klijenatima pruža informacije o njihovom pravnom statusu, kao i podršku tokom trajanja pravnih procedura.

Advokati ASTRE zastupaju žrtve trgovine ljudima kao njihovi punomoćnici u toku krivičnog postupka protiv trgovaca ljudima.

Imajući u vidu da su klijentkinje/klijenti ASTRE učešćem u krivičnom postupku ne samo kao oštećeni, već i kao svedoci, takođe izloženi izuzetno stresnim okolnostima, advokati i konsultantkinje ASTRE ih prate tokom čitavog sudskog postupka.

Obezbeđujući im advokate i naknadu sudskih taksi, ASTRA je svojim klijentkinjama/klijenatima omogućila podnošenje prvih tužbi za naknadu štete. Kako se imovinsko-pravni zahtev za sada ostvaruje naknadno u parničnom postupku, ASTRA aktivno učestvuje u organizovanju dolaska stranih državljanki – žrtava trgovine ljudima, koje su u međuvremenu repatrirane u matične zemlje, a čije je prisustvo, radi davanja iskaza i veštacenja, neophodno na ročištu u toku parnice. Kao i u slučajevima krivičnog postupka, ASTRINI pravni zastupnici i konsultantkinje vrše monitoring čitavog procesa i praćenje klijentkinja/klijenata u svim situacijama koje zahtevaju njihovo direktno učešće u parničnom postupku.

PSIHOLOŠKA POMOĆ

Imajući u vidu težinu situacije kroz koju su žrtve trgovine ljudima prošle, radi ojačavanja njihovih kapaciteta za prevazilaženje efekata post-traumatskog stresnog poremećaja, ASTRA im pruža psihološku pomoć i podršku.

Putem ASTRA SOS telefona, konsultatkinje vode neformalno savetovanje, koje podrazumeva održavanje redovnog kontakta, podršku u kriznim momentima, upoznavanje i reagovanje na potrebe klijentkinja/klijenata, kao i obaveštavanje o aktivnostima koje se sprovode u ASTRINOM Dnevnom centru. Ovo je, takođe, važan vid komunikacije sa klijentkinjama/klijenatima koji žive van Beograda i Srbije, zbog čega je održavanje neposrednog kontakta otežano.

Profesionalna psihološka pomoć u vidu profesionalnog savetovanja, psihoterapije, psihijatrijskih tretmana i grupnih terapija stoje na raspolaganju svim (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima kao osnovni vid pomoći.

MEDICINSKA POMOĆ

U saradnji sa privatnim poliklinikama, specijalističkim ordinacijama i, po potrebi, Institutom za sudsku medicinu, ASTRA (potencijalnim) žrtvama trgovine ljudima obezbeđuje neophodne medicinske usluge. Klijentkinjama/klijenatima stoje na raspolaganju sledeći vidovi pomoći:

– Opšti zdravstveni pregled, specijalistički pregledi i laboratorijske analize;
– Anonimno testiranje na HIV, hepatitis B i C (kao i poverljivo savetovanje pre i posle testiranja);
– Lekarski pregledi u cilju prikupljanja dokumentacije potrebne za ostvarivanje prava u sudskim postupcima.

Sve usluge ASTRE su besplatne.